مجموعه «مراقبات اخلاق توحیدی» دارای ویژگی‌های ذیل است:
-
شرح و تبیین هر مرحله از مراقبه در سیروسلوک توحیدی و بیان اهمیت و جایگاه آن با استفاده از آیات و روایات و بیانات علمای اخلاق؛
-
تأثیر‌گذاری لازم در راستای ایجاد حال‌وهوای متناسب با هر مرتبه از مراقبه؛
-
تنوع ساختاری محتوا در شش زمینه مختلف؛
-
رعایت سیر طولی و عرضی در غالب موارد؛
-
تبویب موضوعی و هدفمند مطالب.
این مجموعه در پنج مجلد تدوین شده که عبارتند از:
1. یقظه و توبه: «یقظه» به عنوان اولین منزل سلوک در مکاتب سلوکی ذکر شده است؛ بدین معنا که قلب محجوب و زنگار گرفتۀ انسان، با تابش نور الهی از خواب غفلت بیدار گشته و متنبه شود؛ سپس با عزمی راسخ به دامان الهی بازگردد که این مرحله «توبه» نامیده می‌شود.
2. مراقبه بر حدود الهی: اولین مرتبه از مراقبه، رعایت حرام و حلال الهی است؛ یعنی شخص باید به تمام واجبات عمل کند و از گناهان دوری کند. در مرتبه بعدی، علاوه بر حلال و حرام الهی، سالک باید از شبهات نیز پرهیز کند که از آن به «تقوا و ورع» تعبیر می‌شود.
3. مراقبه بر حریم‌داری الهی: در این مرتبه، سالک باید توجه داشته باشد که در محضر حق متعال و شاهدان عالم اسائۀ ادب نکند. این مراقبه، توجه دائمی به حضور شاهدانی است که بر ظاهر و باطن انسان اشراف دارند و بر ریز و درشت اعمالش شهادت خواهند داد.
4. مراقبات برزخی: انسان به ناچار روزی از دنیا مفارقت و به عوالم برزخی سفر خواهد کرد. او باید هر لحظه مراقب و منتظر ندای «الرحیل» فرشتۀ مرگ باشد و خود را مشغول امور ناچیز دنیوی نکند؛ بنابراین لازم است به عوالم برزخی توجه نماید. این مراقبه شامل دو مرتبه «مرگ مطلق» و «مرگ مقید» می‌باشد.
5. مراقبات اخروی: انسانی که تمام لوازم رسیدن به کمال را داراست، اگر سرمایه وجودی‌اش را در مسیر خطا و گناه صرف کند، با قهر خداوند روبرو می‌شود و جایگاهش جهنم خواهد بود. در این مراقبه سالک باید به عوالم اخروی (جهنم) توجه کند تا حالات خوفی او به مرتبه اعلای خود برسد.
